İ’tikaf; lugaten, bir
şeye devam etmek, bir yerde kendini hapsederek durup beklemek manasına
gelir.
Şer’i ıstılahta ise i’tikaf cemaatle beş
vakit namaz kılınan cami mescid veya bu hükümdeki yerde i’tikaf
niyetiyle (ibadet ve taat kastıyla) bir süre durup oturmaktır. Evlerde
yalnız kadınlar itikaf edebilirler. Bu ibadeti ifa eden kimseye de
mu’tekif yani i’tikaf yapan denir.
Ramazan-ı Şerif’in son on gününde i’tikaf, kifaye
yoluyla müekked bir sünnettir. Zira Rasülüllah (s.a.v) Efendimiz,
Medine’ye hicretlerinden sonra, dar-ı bekaya irtihallerine kadar, her
ramazan ayının son on gününü i’tikafla geçirirlerdi. Şayet bir
memlekette hiç kimse i’tikafta bulunmayacak olursa, umumi felaketler
zuhur eder. Gelmesi muhtemel bu felaket ve belaları defetmek için
mutlaka i’tikaf yapılmalıdır.
Mutlak i’tikafın müddeti on gündür. Binaenaleyh herhangi
bir süre belirtmeksizin i’tikafa niyet edilirse on günden aşağı olamaz.
Ama niyette süre belirtilmiş ise belirtilen süre kadar durulur. On gün
beklenmesi icap etmez.
Bir i’tikafın en az müddeti, İmam Ebu Yusuf (R.A)’a
göre, bir gündür. İmam Muhammed (R.A)’e göre ise az bir zamandır. Bu
itibarla camilere mescidlere girerken, “Buradan çıkıncaya kadar
i’tikafa niyet ettim” denilibilir. Böylece oralarda konuşacağımız
dünya kelamı da haram olmaktan çıkar. Zira aksi takdirde ibadethanelerde
dünya kelamı konuşmak helal olmaz. Ancak burada dikkat etmemiz gereken
bir husus var; o da niyetteki “çıkıncaya kadar” ifadesini unutmamak...
Şayet bu kayıt söylenmezse niyet mutlak olur. Mutlak i’tikaf ise
yukarıda da ifade ettiğimiz üzere on gündür. O takdirde, “Mutlak Kemale
Masruftur” kaidesince, itikafta on gün durmak icabeder.
MU’TEKİFİN YAPIP YAPAMAYACAĞI ŞEYLER
Mu’tekif; Cuma namazını
eda etmek gibi şer’i, abdest bozmak gibi tabii, caminin yıkılması gibi
zaruri hallerde camiden çıkabilir. Ve yine mu’tekifin camiden zorla
çıkarılması, ailesinin dağılması veya nefsi ve malı hakkında zorbalardan
korkması gibi zaruri sebeplerden dolayı dışarı çıkması da i’tikafını
bozmaz.
Mu’tekif; camide yiyip
içebilir, uyuyabilir, kendisi ve ailesi için muhtaç olduğu alış-erişi
yapabilir,caizdir. Ancak ticaret maksadıyla mal hazırlaması ve yine bu
maksatla alış-veriş etmesi, ibadet ve taat inancıyla susması veya
malayani sözler konuşması mekruhtur; konuştuklarının hayırlı sözler
olması gerekir.
Bilerek veya bilmeyerek cinsi temasta bulunmak veya veya
inzalle neticelenen şeylerle meşgul olmak haramdır, itikafı bozar.
İTİKAFIN FAZİLETİ
Taberani ve Beyhaki rahimehullahın rivayetlerine göre
İbn-i Abbas radiyallahü anhüma, Rasülüllah sallallahü aleyhi vesellem
Efendimizin’in Kabr-i Şeriflerini işaret ederek, demiştir ki:
“ şu kabrin sahibini şöyle derken işittim:
“Kim, Allah’ın rızasını talep ederek bir gün itikafa girerse, Allah
Teâlâ onunla ateş arasını doğu ile batı arasındaki mesafeden daha büyük
üç hendek ile ayırır.”
|